نقش کارآفرینی اجتماعی در توسعۀ محلی

کارآفرینی اجتماعی به فرایندی اشاره دارد که طی آن کارآفرینان به ساخت یا تغییر نهادها در سطح اجتماع محلی می­پردازند و با بیان راهکارهایی مفید، برای کاهش مسائل اجتماعی چون فقر، بی سوادی، تخریب های زیست محیطی و غیره اقدام می کنند. کارآفرینی اجتماعی با ساماندهی مجدد سرمایه ها و دارایی های انسانی و اقتصادی به نیازهای اجتماعی جوامع پاسخ می دهد و به منزلۀ پذیرش مسئولیت اجتماعی ناشی از توسعۀ سریع جوامع است. کارآفرینان اجتماعی که دارای ویژگی های منحصربه فرد و ایده های جدیدند، با بازنگری فعالیت های اقتصادی جامعه و هدایت­بخشی سودهای آن به حوزۀ اجتماع محلی، پیامدهای مثبتی را در عرصۀ اجتماعی رقم می زنند. حضور کارآفرینان اجتماعی در حوزه های مختلف موجب کاهش تنش ها و اضطراب اجتماعی می­شود و زمینۀ توسعۀ اجتماعات محلی را مساعد می سازد. هدف نویسندگان مقالۀ حاضر، تدقیق نظری مفهوم کارآفرینی اجتماعی، ویژگی های آن و ترسیم رابطۀ این مفهوم با توسعۀ اجتماعات محلی است. روش مطالعه کتابخانه ای است. یافته های نظری حاکی از آن است که یکی از مهم ترین ویژگی های کارآفرینی اجتماعی، اثرگذاری آن بر توسعۀ محلی و ارتقای شاخص های توسعۀ انسانی است. اگر توسعۀ محلی را تلاشی برنامه ریزی شده در زمینۀ تولید دارایی هایی چون سرمایه های فیزیکی، انسانی، اجتماعی، مالی و زیست محیطی بدانیم، کارآفرینی اجتماعی با ساماندهی منابع موجود برای رفع مسائل محلی، ابزار این توسعه را فراهم می کند. در این مسیر، کارآفرینی اجتماعی از طریق آموزش های کارآفرینانه، تقویت شاخص های سلامت، امنیت، ایجاد کسب وکار و توانمندسازی جوانان به توسعۀ منابع انسانی می پردازد و زمینۀ گسترش سوادآموزی، اشتغال زایی، کاهش جرم و افزایش امنیت را مساعد می کند. کارآفرینی اجتماعی با استفاده از سرمایه های اجتماعی موجود در اجتماع محلی، علاوه بر پیامدهای فردی و غیر ملموسی چون افزایش اعتماد به نفس، زمینۀ شبکه سازی اعتماد و ظرفیت سازی در افراد محلی را فراهم می کند. این فرایند علاوه بر تقویت اجتماع محلی، مسیر توسعه را نیز هموار می سازد. کارآفرینی اجتماعی همچنین موجب بازتوزیع منابع، درآمد و خدمات میان گروه های حاشیه ای و طردشده مانند زنان، معلولان، سالمندان، مهاجران و ... می­شود تا توازن به بستر اجتماع محلی بازگردد.